Çoğu zaman bilinç kaybının da eşlik ettiği, ani ve istemsiz kas kasılmalarına havale veya nöbet denir. Bu durum beyindeki anormal elektrik aktivitesinden kaynaklanır. Tekrarlayan nöbetler bir tür epilepsiden kaynaklanıyor olabilir. Yüksek ateş veya bir ilaca gösterilen reaksiyon da münferit havaleye yol açabilir.
Epilepsi olarak da bilinen tekrarlayan havaleler dünya çapında her 130 kişiden birinde görülür, ancak bu rahatsızlığın görüldüğü üç kişiden biri zamanla iyileşir. Epilepsinin başlıca iki türü, büyük nöbet (grand mal) ve küçük nöbet (petit mal) olarak adlandırılır. Büyük nöbet geçiren kişi yere düşer ve birkaç dakika bilincini yitirebilir. Bu arada kasları kontrolsüz bir şekilde seğirir ve sarsılır. Küçük nöbette ise hastada anlık bir bilinç kaybı olur, ancak kas kasılması yoktur. Bu tür daha çok çocukları etkiler.
Epilepsinin nedenleri arasında baş yaralanmaları, doğum travması, beyin enfeksiyonu veya tümörü, alkol veya sigarayı bırakma, felç ve metabolik bozukluklar sayılabilir. Genellikle gözle görülür bir neden bulunmaz.
Korunma
Epilepsi olan kişilerin küçük bir kısmında, televizyon, bilgisayar, ışığı yanıp sönen bir floresan lamba veya diskoteklerde olduğu gibi hızla yanıp sönen veya titreyen ışıklar havaleyi tetikler. Bazıları da ışığın belirli dalga boylarına karşı hassasiyet gösterir.
- Riskli ortamlardan uzak durun. Televizyonu, iyi ışıklandırılmış bir odada ve ekrandan birkaç metre uzaklıkta seyredin. Bulunduğunuz yerde yanıp sönen bir floresan lamba olursa tamir edin veya değiştirin. Yanıp sönen ışıklar bulunan yerlere gitmeyin.
- Doktorunuza veya gözlükçünüze özel renkli camlan olan bir gözlük kullanmanın yararlı olup olmayacağını sorun. Bunun havalelerin sıklığını azalttığına dair bazı bulgular saptanmıştır.
Beslenme: Bazı kişiler beyin kimyalarını etkileyen bir besin hassasiyeti nedeniyle havale geçirir Yediklerinizi beslenme rejiminizden birer birer çıkartarak hangisinin havaleleri tetikleme nedeni olduğunu bulmaya çalışın. Bunu doğru olarak anlamanın en iyi yolu yediklerinizin bir listesini yapmaktır. Böylece bir nöbetten önce ne yediğinizi hatırlarsınız. Bazı besinlerin eksikliği de havale olasılığını artırabilir. Aşağıdaki yiyeceklerden daha bol tüketin:
- B6 vitamini (yağsız et, balık, tam tahıllı yiyecekler, sert kabuklu yemişler, hububat, yumurta sansı, muz, yeşil yapraklı sebzeler)
- Kalsiyum (süt ve yoğurt, sardalye balığının yumuşak kılçıklan veya konserve somon, baklagiller, bezelye, yeşil yapraklı sebzeler, sert kabuklu yemişler, hububat)
- Magnezyum (kabuklu deniz ürünleri, baklagiller, tam tahıllı yiyecekler, yeşil yapraklı sebzeler, sert kabuklu yemişler, hububat)
Stres: Baskı altında olduğunuzda havale geçirdiğinizi düşünüyorsanız, stresle başa çıkma stratejileri kullanmaya ve yorulmamaya çalışın.
- Kendinizi gergin hissettiğinizde bir arkadaşınızdan, içine dört damla lavanta yağı damlattığınız iki çay kaşığı tatlı badem yağı ile size masaj yapmasını isteyin (veya kendiniz ayaklarınıza, ellerinize, karnınıza ya da yüzünüze masaj yapın).
- Yorgunluğu gidermek için masaj yapacaksanız yukarıdaki karışımda lavanta yerine dört damla limon yağı kullanın.
Ne Yapmalı?
Bir kişi havale geçiriyorsa, onun güvenliği için aşağıdaki tedbirleri alın:
- Sakin olun ve hastanın zarar görmemesi için mobilya gibi sert veya keskin cisimleri etrafından uzaklaştırın.
- Hastayı yan yatırın, sıkı giysilerini gevşetin ve insanların etrafa toplanmasını önleyin.
- Hastayı zorlamayın ve ağzına birşey koymayın (dilini ısırma olasılığı zayıftır ve siz böyle yaparak dişlerini kırabilirsiniz).
Tedavi (Doğal Yöntemler & Bitkisel Çözümler)
Havalelerin çoğu ağır bir niteliğe sahip değildir ve hasta hızla kendine gelir. Ancak, havale geçiren bir kişiye ne yapılması gerektiğini bilmek önemlidir (bkz. yukardaki metin). Nöbetleriniz tekrarlıyorsa, ailenize ve iş arkadaşlannıza havale durumunda ne yapmalan gerektiğini anlatın. Etrafımzdakilerin bir nöbet durumunda gereken tedaviyi uygulamalarını sağlamak için dummunuzu aynntılı olarak belirten bir kimlik bileziği takın.
Ne Zaman Tıbbi Yardım Gerekir?
- Nöbetler tekrarlar veya önleyici ilaçlarla tedavi olmanıza rağmen sıklaşırsa.
- Semptomlar yeniyse veya öncekilerden farklıysa.
Acil Durumlar
- Daha önce hiç havale geçirmediyseniz.
- Epilepsi hastası olduğu bilinmeyen biri havale geçirirse.
Cevap Bırak